REPORTAGE > TERUGGEVONDEN MANUSCRIPT

Zoals eerder vermeld op deze bladzijden, werd een verloren gewaand manuscript van Mevrouw Leemans, getiteld "Tips voor de zuinige huisvrouw", onlangs teruggevonden tussen de restanten van een in 1991 neergestort vrachtvliegtuig. Wat gebeurde er precies? Waarom maakte het manuscript zo'n lange reis? Hoe kwam het in handen van De Redactie? En vooral: waarom duurde het zolang voor het manuscript werd teruggevonden? DEEL 1 van de exclusieve reportage.


17 mei 1991. Er woedt een sneeuwstorm boven het Andesgebergte. Piloten Hendrik Freire en Koen Vercruysse proberen samen met boordtechnicus Jean Deniz een volgestouwd DHL-vliegtuig in de lucht te houden. In de controletoren houden verkeersleiders de adem in wanneer ze de steeds wanhopiger klinkende piloten de strijd met de elementen horen verliezen. Steeds meer geruis overstemt de korte bevelen die commandant Freire uitschreeuwt naar zijn collega's. Tot plots... een ijzige stilte. Ook op het radarbeeld is er plots van het vliegtuig geen enkel spoor meer. Verbijsterd kijken de verkeersleiders elkaar aan, en pas na een paar minuten durft één
van hen de akelige woorden uitspreken: "Ze... ze zijn gecrasht!"

Meteen wordt een grote reddingsactie op touw gezet, die helaas niets oplevert. De weersomstandigheden zijn verschrikkelijk, er kan niet geklommen worden, een helicopter inzetten is al helemaal onmogelijk, en het vliegtuig, zo wordt vermoed, zou in een mum van tijd helemaal zijn ondergesneeuwd. Wanneer de storm gaat liggen, zes dagen later, is er alleen een immens uitgestrekt sneeuwdeken te zien in een straal van 50 kilometer rond de plaats waar het toestel het laatst was waargenomen. Sattelietbeelden en infraroodonderzoek leveren evenmin iets op. Het vliegtuig wordt, samen met cargo en bemanning, opgegeven. Een zwarte dag in de luchtvaart...


Wereldberoemde geadresseerde
Het menselijk leed dat met de crash gepaard gaat, is niet te overzien. Zo was er aan boord van het ongelukstuig, tussen de vele zakelijke poststukken, ook een cassettebrief aanwezig van Saartje (7), die een boodschap insprak voorzien van een liedje, voor haar vader Ken (24), die als soldaat bij de VN-troepenmacht in Nepal gevestigd was. Hij zal zijn dochters stem nooit meer horen: op 6 januari 1992, vier dagen voor hij naar België zou terugkeren, kwam hij om in een rebellenincident. Ook de verlossende brief waar weeskindje Fuy Khi Eftopetl op wachtte, met de vliegtickets die hem naar zijn pleeggezin zouden brengen, kwam nooit op zijn bestemming aan. Maar er was ook een wereldberoemde geaddresseerde, die een uiterst kostbaar stuk voor eeuwig verloren zag gaan: de Dalai Lama. Aan boord van het vliegtuig, in een verzegelde enveloppe, bevond zich volgens getuigen namelijk een uniek manuscript, getiteld "Tips voor de zuinige huisvrouw". Het werk was van de hand van de toen al legendarische Mevrouw Leemans, kredietverstrekster en weldoenster. Zij bundelde in haar manuscript de talloze adviezen die ze tijdens haar tournee aan duizenden enthousiaste vrouwen had verteld. In de jaren voor de ramp ging Mevrouw Leemans namelijk van parochiezaal naar parochiezaal in het Antwerpse hinterland en leerde daar de toeschouwers omgaan met consumptie. Ze gaf nuttige, geldbesparende tips voor het dagelijkse leven, en toonde het belang aan van budgetbeheer.


Van kleine hints tot voordrachtenreeks
"Het zijn onzekere tijden", vertelde Mevrouw Leemans tijdens een zeldzaam interview met De Katelijnse Bode, naar aanleiding van haar optreden in Sint-Katelijne-Waver in 1990. "De economie heeft er nog nooit zo slecht voor gestaan. Met alle ontwikkelingen op geopolitiek vlak in het Oostblok hangt er overal in het westen een sfeer van euforie, die helaas niet in de financiële wereld weerspiegeld wordt. Daarbij beginnen alle warenhuizen met afbetalingsplannen, en wordt de kredietkaart steeds populairder. Een en ander heeft tot gevolg dat mensen tot over hun oren in de schulden zitten. Steeds meer consumenten komen bij organisaties als de mijne aankloppen om hun nood te klagen. Plots realiseerde ik me: ik kan het lijden van deze mensen voorkomen! Ik begon hen kleine hints te geven, en algauw kwamen mensen op mijn kantoor langs, niet om geld te lenen, maar voor mijn tips. Zo kwam ik op het idee om via een voordrachtenreeks in parochiezalen een nog groter publiek te bereiken."

Plots realiseerde ik me: ik kan het lijden van deze mensen voorkomen!- Mevrouw Leemans

Op de vraag of ze daarmee niet in haar eigen vel sneed, als kredietverstrekster, antwoordde ze als de warme persoonlijkheid die ze is: "Ach, weet u... Ik doe dit niet uit winstbejag, ik doe het om de mensen te helpen. Ik zal pas écht gelukkig zijn als mijn werk overbodig wordt." Toch kwam er nooit een tweede versie van het verloren manuscript. De economische situatie van dit land is er niet op vooruit gegaan voor de kleine man, en steeds meer mensen - het valt wel wekelijks in de pers te lezen - zakken weg in de schulden. Organisaties als die van Mevrouw Leemans hebben hun handen vol, en er wordt dan ook vermoed dat Mevrouw Leemans de eerstelijnshulp als prioriteit stelt, en de tips en adviezen, die tenslotte pas na een lange periode vruchten afwerpen, op de lange baan heeft geschoven.

Haar eerste en enige bekende manuscript stuurde ze dus in mei 1991 op naar haar goede vriend en collega-weldoener de Dalai Lama. Hij zou het manuscript doornemen en van zijn gewaardeerd commentaar voorzien. Ook zou de religieuze goeroe, op expliciet verzoek van Mevrouw Leemans, een aantal van haar tips staven met enkele van die diepe wereldbeschouwelijke inzichten waarvoor hij even beroemd is als Mevrouw Leemans voor haar vriendelijkheid. Helaas ging het manuscript samen met de rest van het neergestorte vliegtuig onherroepelijk verloren...

Dat was althans wat tot voor kort werd aangenomen. Toen een groepje Roemeense wandelaars vorige lente in de Andes een aantal verwrongen ijzeren staven uit de sneeuw zagen oprijzen, zou algauw blijken dat er nog hoop was!